نگاهی به «فقه‌الحدیث مباحث نقل به معنا»
- توضیحات
- :::
- دسته: خبرنامه پژوهشی |
- منتشر شده در شنبه, 23 بهمن 1395 07:07 |
به گزارش خبرنامه پژوهشی مرکز فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام، کتاب «فقه الحدیث مباحث نقل به معنا» تألیف احمد پاکتچی یکی از آثار برگزیده سی و چهارمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران است که در گروه دین و حدیث انتخاب شده است.
این اثر در پی پاسخ به این پرسش‌ها است که پدیده نقل به معنا در حدیث، با کدام الگوی نظری قابل تحلیل است و چگونه می‌توان آن الگوها را در حیطه مطالعات حدیث، کاربردی کرد. بخش تحلیلی در این اثر، متضمن یک مطالعه از سنخ تاریخ اندیشه درباره چیستی نقل به معنا و مشروعیت آن در طی سده‌های متقدم اسلامی است.
از آنجا که نقل به معنا، در واقع برگردان یک عبارت در همان زبان است، براساس الگوهای ترجمه، می‌تواند نوعی ترجمه درون‌زبانی تلقی شود و عملکرد آن نیز می‌تواند در قالب ترجمه قابل تحلیل باشد؛ از این رو مؤلف با توجه به نظریه‌های ترجمه کوشش کرده تا با همسنجی نظریه‌های شاخص به یک الگوی تحلیلی دست یابد.
با توجه به اینکه مباحث هم‌ارزی چه در سطح واژگان و چه در سطح جمله عموماً در نظریه‌های ترجمه بااهمیت نگریسته می‌شود، مباحث بعدی کتاب براساس این دو سطح از هم‌ارزی و پی‌جویی کاربردهای آن در نقل به معنای حدیث سامان یافته است. در بخش مربوط به هم‌ارزی در سطح واژه، کوشش شده تا استفاده‌ای حداکثری از مباحث روابط معنایی در حیطه معناشناسی صورت گیرد.
روند بحث در هر یک از شاخه‌ها این گونه است که یک بحث نظری مقدمه بحث‌های کاربردی قرار می‌گیرد. مؤلف در مقام کاربردی‌سازی روابط معنایی نه تنها آنچه را در منابع معناشناسی موجود است به کار برده، بلکه دارای رویکردی انتقادی و تکمیلی است.
مهم‌ترین ویژگی در الگوی روابط معنایی در این اثر آن است که برخلاف معمول در کتب معناشناسی، روابط معنایی در پیکره متنی و نه صرفاً در شبکه معنایی مورد مطالعه قرار گرفته و مبحث روابط معنایی از فضای انتزاعی به فضای متنی کشیده شده است.
در بخش هم‌ارزی در سطح جمله در عین اینکه روابط معنایی در سطح جمله با همان پیشینه شناخته شده نزد معناشناسان مورد توجه بوده و کابردی سازی شده، بخشی نیز به روابط شکلی نحوی و بخشی زمینه‌ای برای کار نشانه‌شناسی اختصاص داده شده است.
در مجموع اثر دربردارنده یک نظام گونه‌شناسی در طبقه‌بندی و شناخت خوی ترجمه در هر کدام از گونه‌های نقل به معنا است و زمینه‌ای است برای ورود به موضوع ارائه دستگاهی برای بازسازی صورت اصیل حدیث.
یادآور می‌شود، کتاب از چهار بخش در قالب هفده فصل، در مورد مباحثی مانند چالش تاریخی در نقل به معنا؛ ترجمه‌شناختی نقل به معنا، ویژگی‌های زبان متون مقدس، سنت‌های معادل‌یابی و نقل حدیث، مسائل هم‌ارزی در سطح واژه، هم‌ارزی و روابط صرفی، روابط معنایی بر پایه دامنه، روابط معنایی فراتر از دامنه، روابط نحوی در گشتار، روابط تحقیقی ـ کاربردی، روابط تاریخی، مسائل هم‌ارزی در سطح جمله، گشتارهای نحوی ـ شکلی، گشتارهای معنایی خاص و گشتارهای نشانه‌شناختی به بحث و بررسی پرداخته است.
گفتنی است، کتاب «فقه‌الحدیث مباحث نقل به معنا» از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) در سال ۹۴ منتشر شده و در کتاب سال امسال به عنوان اثر برگزیده در حوزه دین انتخاب شد.
صفحات اولیه این کتاب را می‌توانید در اینجا مشاهده نمایید.
